Angststoornis: hoe ga je daar het beste mee om?

Angststoornis: wat is dat eigenlijk?

Angst is een heftige emotie. Dat is niet voor niks zo want het is een overlevingsmechanisme. Angst is een emotie die ons helpt te reageren in gevaar. Een situatie kunnen we inschatten als gevaarlijk en hierdoor ervaren we angst. Ons brein krijgt een signaal waardoor ons lichaam in opperste paraatheid komt en gaat vechten, vluchten of bevriezen.  Dit kan in de situatie helpend zijn maar het probleem ontstaat vaak als de angst niet reëel is. Bij een reële dreiging is angst een gezonde reactie maar het kan gebeuren dat we ons angstig gaan voelen door bijv. bepaalde rampscenario’s af te spelen die we zelf creëren. “Wat als er iets fout gaat dan”…etc.  Dit kan geleidelijk ontstaan en uiteindelijk leiden tot een angststoornis.

Vaak vinden mensen die angstig zijn het lastig met spanning en onzekerheid om te gaan en proberen zoveel mogelijk controle te krijgen op situaties. Helaas lukt dit altijd maar deels want er is altijd een gedeelte waar we geen controle over hebben.  Hierdoor kan je spanning opbouwen en zodra er iets mis dreigt te gaan kan er een heftige reactie ontstaan. Bij een heftige angst aanval kunnen we in paniek raken en een paniek aanval krijgen. We verliezen dan even de grip op onszelf en dit machteloze gevoel is heel naar waardoor we de angst graag willen vermijden of beheersen.

Bij een angststoornis voelen we ons regelmatig als niet dagelijks angstig.  De angst is vaak buitenproportioneel in verhouding tot de werkelijkheid en kan langere tijd aanhouden. Het wordt een angststoornis als iemand lijdt onder de angst of als er duidelijke beperkingen zijn in het psychosociaal functioneren. Er zijn verschillende soorten angst stoornissen.

 

Vermijden van angstige situaties

De situatie die ons angstig heeft gemaakt willen we daarna vaak het liefste vermijden. Dat is een natuurlijke reactie om jezelf te beschermen. Dit is prima bij reële angsten waarin situaties werkelijk bedreigend zijn. Een irreële angst is vaak lastiger om te controleren of te vermijden.  Dit zijn bijv. situaties uit ons dagelijkse leven die we als dreigend gaan zien of ervaren terwijl die in werkelijkheid niet of in mindere mate bedreigend zijn dan wij die ervaren.  Zo  heb je bijv. een auto ongeluk gehad. Hierna durf je niet meer goed te rijden. Je bent toch gaan rijden en je krijgt tijdens het rijden een paniek aanval. Hierdoor vergroot de angst voor het rijden.

Je kan het besturen van de auto bijv. gaan vermijden. De ellende met angst is zodra we die gaan vermijden de angst vaak toeneemt en groter wordt. Zo kan je bang worden voor het verkeer en bijv. niet meer in een auto durven te stappen of in een andere vorm deel te nemen aan het verkeer uit angst dat er een ongeluk gebeurd.

Sommige situaties zijn lastig te vermijden. Zo kan je werkelijk in bedreigende situaties leven waarbij bijv. sprake is van fysieke, mentale, emotionele mishandeling of misbruik. Het kan ook zijn dat een trigger iets op je werk is zoals bijv. angst om een presentatie te geven, of bij je studie een angst om te falen voor tentamens. Het kan ook een sociale angst zijn bijv. dat je niet in drukke ruimtes durft te komen of plekken waar veel mensen zijn etc.

Om toch een gevoel van controle, veiligheid en grip te ervaren kan het zijn dat we steeds meer van onszelf gaan eisen. We moeten dan eerst bepaalde handelingen doen of aan “regels” voldoen waardoor we ons goed en veilig voelen om de moeilijke situatie aan te gaan.  Dit kan van alles zijn bijv. spullen grondig moeten schoonmaken of alles heel vaak moeten controleren, bepaald voedsel eten, eindeloos informatie verzamelen voor je een keuze kan maken etc.

We ontwikkelen dus coping mechanisme om met de lastige situaties om te gaan. In het begin werkt dit. Het geeft ons een goed gevoel maar op de lange termijn gaat het tegen ons werken. We hebben steeds meer nodig om hetzelfde resultaat te behouden. We krijgen vaak lichamelijke klachten, gaan piekeren, krijgen paniekaanvallen, slapen slechter, gaan ons isoleren en kunnen somber worden.

Angst overwinnen

angst ovewinnen

Het is dus cruciaal om met je angst te leren omgaan om uiteindelijk zo je angst te overwinnen. Door juist je angstgedachten te onderzoeken. Hoe reëel zijn ze? Vaak weet je rationeel wel dat ze niet reëel zijn maar het voelt wel zo. Daarom is het belangrijk om zelf te gaan ervaren dat je angst en de verwachting over de situatie in de praktijk vaak niet waar blijkt te zijn. Door de situaties ondanks je angst toch aan te gaan kan je dit ervaren. Hoe vaker je je bloot stelt aan de enge situatie hoe meer je vertrouwen opbouwt.

Er is immers behalve dat je je slecht hebt gevoeld in werkelijkheid niks ergs gebeurd. Om dit aan te kunnen gaan is het nodig om te leren hoe je jezelf weer kan ontspannen. Hoe je met de lichamelijke sensaties die bij angstgevoelens horen om kan gaan zodat ze weer tot rust kunnen komen. Zodat je vertrouwen krijgt dat je met het gevoel van angst kan omgaan en het gevoel zo weer kan wegzakken.

Gelukkig zijn er goede methodes en oefeningen om met angst te leren omgaan. Hierdoor hoef je steeds minder te vermijden waardoor je leven niet meer door de angst wordt beperkt. Je krijgt meer grip op je angst waardoor je meer zelfvertrouwen krijgt en meer aandurft en je angst kan overwinnen. Angst hoort bij het leven maar je hoeft er gelukkig geen slachtoffer van te worden.

 

Angststoornis behandeling

Een effectief bewezen behandeling bij een angststoornis is cognitieve gedragstherapie of MBCT (mindfulness based cognitive therapy). De behandeling van de angststoornis richt zich eerst op het in kaart brengen van je angsten. Daarna wordt er met de gedachten gewerkt die bij de angst horen. Deze gedachten ga je eerst onderzoeken. Hoe reëel zijn ze? Welke overtuigingen zijn ontstaan die belemmerend werken? Je gaat hierdoor meer reëel naar de situatie kijken en oefent met helpende gedachten om jezelf aan te sturen om de situatie toch aan te gaan. Je leert reëel te kijken naar wat je nodig hebt om de situatie aan te kunnen en welke hulpbronnen je in kan schakelen om je hierbij te helpen.

Doormiddel van mindfulness oefeningen leer je om jezelf weer te ontspannen, bij de angst te blijven zonder dat je in paniek raakt of hiernaar hoeft te handelen, je leert met angst en piekergedachten om te gaan, je leert met paniekaanvallen om te gaan en jezelf weer rustig te krijgen. Hierdoor krijg je steeds meer grip op de angst. Je begint langzaam je coping mechanismes los te laten en oefent met nieuw gedrag waarbij je beter voor jezelf gaat zorgen en hierdoor weer meer in je kracht komt.

Je zal in kleine stappen leren om met de angst om te gaan en jezelf uit te dagen om met situaties om te gaan die je angstig maken. Dit doe je eerst met begeleiding totdat je je veilig en zeker genoeg voelt om dit in de praktijk steeds meer zelf toe te passen.

Wil je hier meer over weten? Kijk dan bij angst coaching

BETRUE BLOGS